آشنایی با بهترین چیلر، طرز کار و انواع آن

جنس بازار در حوزه خرید و فروش دستگاه‌های تهویه مطبوع تفاوت‌های فراوانی با آن‌چه که احتمالا به آن فکر می‌کنید دارد، این تفاوت به دلیل ابعاد و قیمت‌های موجود در بازار حاکم هستند که شکل خرید را برای مشتریان متفاوت کرده است.  برای مثال برای خرید بهترین چیلر موجود در بازار از گشت و گذار در خیابان طالقانی و محدوده بهار محقق نمی‌شود و برای خرید ایده‌آل باید با دید و دانش کافی قدم بردارید؛ به همین دلیل در این مقاله به بررسی 0 تا 100 بهترین چیلر موجود در بازار خواهیم پرداخت.

0 تا 100 بهترین چیلر موجود در بازار برای شما

قبل از این که به معرفی و توضیح خصوصیات بهترین چیلر موجود در بازار بپردازیم، برای درک بهتر ، نیاز است تا ابتدا با واژه بهترین در زمان خرید آشنا شویم. وقتی که می‌گوییم بهترین چیلر به معنای گران‌ترین، آمریکایی بودن (با توجه به اختراع چیلر در آمریکا و برند‌های بیشمار آمریکایی سازنده چیلر) و ابعاد و امکانات کامل نیست! بلکه هدف و منظور ما خرید انواع چیلر، درست مطابق با نیاز شماست؛ نه کم‌تر و نه بیشتر.

بهترین چیلر برای خرید باید با نیازهای اصلی شما هم‌پوشانی داشته باشد؛ برای مثال ابعاد، محل قرار گیری (فضای باز یا بسته)، میزان مصرف انرژی، نوع کاربری از نظر صنعتی یا مسکونی و در نهایت بودجه شما از آن دست مواردی است که می‌تواند به خرید شما جهت ببخشد.

چیلر چیست؟

چیلر (chiller) یا سرد کن دستگاهی است که حرارت را از یک سیال  (که عموما آب یا در مواردی محدود‌تر گاز است ) به وسیله سیکل تبرید تراکمی یا جذبی دریافت می‌کند و آن را سرد می‌کند. از چیلر البته در ابعاد و کاربردهای مختلف استفاده‌های متفاوتی صورت می‌گیرد که به طور کلی به کاربردهای زیر می‌توانیم اشاره کنیم:

• ساختمان‌های مسکونی (عموما با تعداد واحد بالا)
• ادارات
• کارخانجات
• مراکز تجاری و تفریحی
• سوله های ورزشی و صنعتی
• سکوهای آفشور (دکل دریایی نفت)
• رستوران‌ها
• هتل‌ها
• تالارها
• گلخانه‌ها
• دیتاسنترها

البته نوعی دیگر از چیلرها در ابعاد کوچک‌تر و کاربردهای کمتر وجود دارد که با عنوان چیلرهای خانگی شناخته می‌شوند.

چیلر چگونه کار می‌کند؟

طرز کار چیلر جدای از هر مدل و ساختاری به این صورت است که براساس سیکل ترکیبی جذبی یا تراکمی که جلوتر در مورد آن صحبت می‌کنیم آب یا سیال را سرد می‌کند تا گردش آن در سیکل بتواند هوای ساختمان را سرد کندیا این که برای کارکردهای صنعتی هوا یا آب سرد را فراهم کند.

 به‌گونه‌ای دیگر اگر بخواهیم پاسخ سوال چیلر چگونه کار می‌کند را در یک خط برای شما بازگو کنیم، باید بگوییم که عملکرد چیلر به این صورت است که آب سرد شده را به واسطه پمپ و هم‌چنین لوله کشی به هر واحدی که توزیع کننده هوای خنک است به گردش در می آورد تا با تبادل حرارت عمل خنک سازی را انجام دهد.

اجزای اصلی چیلر

• کندانسور
• اواپراتور
• کمپرسور
• شیر انبساط
• منبع تغذیه

در 5 مورد بالا 3 قطعه کندانسور، اواپراتور و کمپرسور از اجزای اصلی شناخته می‌شوند که لازم است کارکرد هر یک را برای شما شرح دهیم:

کندانسور

کندانسور که معادل فارسی آن چگالنده است، همانطور که از اسم آن پیداست برای تبرید حالت ماده مبرد، از گاز به مایع در سیکل‌های ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. گفتنی است که گاز گرم و پرفشار خروجی  از کمپرسور وارد لوله‌ها می‌شود و گرمای خود را از دست می‌دهد و در انتها به مایع تبدیل می‌شود.

اواپراتور

اواپراتور سیستمی است که در داخل واحد مورد نظر برای سرمایش یا گرمایش قرار میگیرد و مبردی که توسط کندانسور به حالت مایع تبدیل شده بود را با تبادل حرارت با محیط مجدد به گاز تبدیل کرده و با گرفتن دمای مبرد آن را به محیط توسط فن منتقل می کند.

کمپرسور

وظیفه کمپرسور، ابتدا از مکش گاز عبوری از اواپراتور که حامل گرما جذب شده از اتاق است استارت می‌خورد و با متراکم کردن و تغییر حالت  آن، از دما و فشار پایین به دما و فشار بالا و رانش مبرد برای دفع گرمای آن به اتمام می‌رسد.

انواع چیلر موجود در بازار براساس کارکرد

همان‌طور که در بالا به این موضوع اشاره کردیم، وجه تمایز بین چیلر ها نوع عمکردشان است؛ این یعنی تمامی چیلرها وظیفه سرد کردن یا کاهش دما را دارند؛ البته به اشکال و طرق مختلفی که به عنوان طرز کار انواع چیلر به بررسی آن خواهیم پرداخت.

انواع چیلرها براساس فرایند سرد کردن به دو نوع تراکمی و جذبی تقسیم می‌شود، که در نوع چیلر تراکمی با توجه به نوع کمپرسور و کندانسور و در مدل چیلر جذبی براساس نوع عملکرد به دو مدل تک اثره و دو اثر تقسیم می‌شوند و همین موضوع است که باعث تفاوت قیمت چیلر تراکمی میشود. در ادامه مقاله، انواع چیلر از نظر تراکمی و جذبی را معرفی و سپس مقایسه می‌کنیم. 

چیلر تراکمی و انواع آن

چیلر تراکمی به دلیل سیکل تبرید آن که به‌صورت تراکمی است با این نام شناخته می‌شود؛ در حالت کلی براساس نوع کمپرسور و نوع کندانسور به مدل‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. ویژگی‌های متمایزی همچون عیب یابی چیلر تراکمی که آسان‌تر است؛ سبب شده است تا این مدل از انواع چیلر ها پرفروش‌تر باشند.

نکته: چیلر تراکمی با توجه به توان و قابلیت‌های وسیع‌تر عموما برای مصارف صنعتی توصیه می‌شود؛ البته که مینی چیلرها که عموما به‌صورت تراکمی هستند از گزینه‌های ایده‌آل‌تری برای مصارف مسکونی به‌شمار می‌روند.

انواع چیلر تراکمی

• براساس کندانسور به 2 مدل آب خنک (چیلر تراکمی آبی) و هوا خنک (چیلر تراکمی هوایی) تقسیم می‌شوند؛ برای تفاوت چیلر آب خنک و هوا خنک می‌توانید مقاله ما به همین نام را مطالعه کنید.
• براساس کمپرسور به 4 مدل چیلر اسکرال، چیلر اسکرو، چیلر پیستونی و چیلر سانترفیوژی تقسیم می‌شود.

برای آگاهی از  قیمت چیلر هوا خنک دایکین و همینطور خرید چیلر تراکمی آب خنک با کارشناسان جهان تهویه ریما در ارتباط باشید.

قسمت‌های شاخص چیلر تراکمی

در تمامی چیلرهای تراکمی حتی بهترین چیلر تراکمی موجود در بازار قطعات و قسمت‌های زیر به صورت یکسان وجود دارد که به شرح زیر هستند:

• ابتدا کمپرسور و موتور الکتریکی آن؛
• مبرد سیکل که عموما از گاز فریون هستند و می‌توانند گاز R407C، R134A و … باشد.
• شیر انبساط برای کاهش فشار مبرد درون سیکل است؛
• همان‌طور که در بالا اشاره کردیم اواپراتور برای برای انتقال گرما سیالی که قرار است سرد شود.
• کندانسور که سبب می‌شود تا مبرد با محیط اطراف خود تبادل حرارت انجام ‌دهد.

چیلر جذبی و انواع آن

چیلر جذبی به دلیل سیکل تبرید آن که به‌صورت جذبی است با این نام شناخته می‌شود؛ در حالت کلی براساس نوع انرژی، سیستم جاذب و کارایی کل سیستم به مدل‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

انواع چیلر جذبی

• براساس انرژی مورد نیاز به دو صورت شعله مستقیم (آتش) و شعله غیر مستقیم (حرارت اضافه یک کوره) فعالیت می‌کند.
• براساس سیستم جاذب به دو صورت سیستم آب و آمونیاک و یا آب لیتیوم بروماید فرایند را پیش می‌برد.
• در حالت دیگر که به طور کلی‌تر است این فرایند به به صورت تک اثره و دو اثره عملیات سرد کردن را انجام می‌دهد.

مزایای چیلرهای تراکمی و جذبی به نسبت یک‌دیگر

پس از پرداخت به انواع چیلر و کاربرد آن لازم است تا با بررسی مزیت‌های هر یک بهترین گزینه ممکن را به شما معرفی کنیم تا در فرایند خرید راحت‌تر تصمیم بگیرید؛ البته بهترین چیلر با مزیت بیشتر یا معایب کم‌تر معنا نمی شود؛ بلکه واژه بهترین زمانی صادق است که با نیازهای شما همپوشانی داشته باشد.

عمده مزایای چیلر تراکمی به نسبت چیلر جذبی

1. از نظر بازه قیمتی گزینه ایده‌آل‌تری است.
2. به دلیل ساختار برج خنک کننده، نوع تراکمی آب خنک نیاز به تغذیه آب کمتری دارد.
3. چند کمپرسوری و 2 سیکل تبرید این شرایط را فراهم می‌کند که در صورت خرابی سیکلی، سیکل دیگر به کار خود ادامه دهد.
4. نوع تراکمی برخلاف نوع جذبی که از سوخت استفاده می‌کند با استفاده از برق کم‌تر به محیط زیست لطمه می‌زند؛ البته در برند‌های بروز به دلیل استفاده از قابلیت اینورتر شاهد هزینه‌های کمتری از برق هستیم.
5. به نسبت چیلرهای جذبی که سه برابر بزرگ‌تر هستند با ابعاد منطقی گزینه ایده‌آلی برای اکثریت مصارف به شمار می‌روند؛ البته که همین موضوع وزن کم‌تر را برای این مدل از چیلرها به همراه خواهد داشت.
6. گاز مبرد در چیلرهای جذبی باید در محل و پس از نصب شارژ شوند این موضوع درحالی مطرح است که در چیلر تراکمی گاز مبرد از ابتدا در کارخانه پر می‌شود.
7. تعمیر و نگه‌داری چیلر تراکمی به نسبت چیلر جذبی راحت‌تر و کم دردسرتر است.

عمده مزایای چیلر جذبی به نسبت چیلر تراکمی

• صرفه جویی در مصرف انرژی الکتریکی؛ البته که آلایندگی هوا را با خود به همراه دارد.
• کاهش هزینه تجهیزات برق اضطراری و کاهش هزینه خدمات برق
• بهبود راندمان دیگ‌ها در تابستان و هزینه اولیه مورد نیاز برای دیگ‌ها
• کاهش صدا و ارتعاشات ممکن

نکته‌ای مهم که در تصمیم‌گیری شما نقش خواهد داشت به شرح زیر است:

یکی از نکات مهم در انواع چیلر جذبی که حتما باید به آن توجه داشته باشید در نیاز آن به برج خنک کننده خلاصه می‌شود که به عنوان مهم‌ترین تفاوت این دو باید به آن نگاه کرد؛ به گونه‌ای که چیلر جذبی در موتورخانه قرار می‌گیرد و آب خنک مورد نیاز از برج خنک کننده که در فضای باز قرار دارد تامین می‌شود؛ این درحالی است که در چیلر تراکمی جریان خنک کننده از فن‌های موجود در سقف چیلر تولید می‌شود.

مروری برمطالب گذشته

چیلر دستگاهی برای کاهش دما و سرد کردن است که کاربردهای متفاوتی دارد.

چیلر تراکمی و چیلر جذبی با توجه به نحوه کارکرد متفاوت در فرایند خود انواع چیلر موجود در بازار شناخته می‌شوند.

در چیلر تراکمی شما می‌توانید از آن در موتورخانه هم استفاده کنید؛ البته که وجود برج خنک کننده در فضای باز ضروری است؛ اما در مورد انواع چیلر های تراکمی باید فضای باز را برای قرارگیری انتخاب کنید.

پارامتر مهم برای خرید انواع چیلر

ظرفیت خنک کنندگی چیلر

 واحد ظرفیت چیلر معمولاً بر حسب تن تبرید و یا BTU/hr)  بی تی یو بر ساعت( است که به سه عامل دمای ورودی، دمای خروجی و شدت جریان آب وابسته است؛ گفتنی است که ظرفیت چیلر از فرمول زیر محاسبه می‌شود که Q نشان دهنده ظرفیت چیلر، Cp  ظرفیت گرمایی ویژه آب، P نیز چگالی آب است که در واحد امریکایی 33،  V نیز دبی حجمی آب چیلر و در نهایت dT  که اختلاف دمای آب یا سیال در زمان ورود و خروج از سیکل چیلر را نشان می‌دهد، از ارکان فرمول زیر برای تعیین ظرفیت خنک کنندگی انواع چیلر برحسب هستند.

و از فرمول زیر  هم برای تعیین ظرفیت چیلر برحسب تن تبرید است.

و معمولا اختلاف دما معادل 10 درجه فارنهایت یا 5 در جه سلسیوس در نظر گرفته می شود.

میزان مصرف برق در انواع چیلر ها

به صورت کاملا تقریبی برای محاسبه جریان برق سه فاز لازم در انواع چیلر تراکمی به ازای هر تن تبرید از ظرفیت چیلر 1.6 آمپر در نظر گرفته می‌شود که عمده آن شامل کمپرسورها است؛ به همین دلیل در خصوص خرید چیلر تراکمی، قابلیت اینورتر به عنوان یک برگ برنده شناخته می‌شود.

منبع انرژی در انواع چیلر

منبع انرژی در چیلر تراکمی برق و در چیلر جذبی سوخت است که در زمان خرید باید به آن توجه کنید.

راندمان بالاتر

در خصوص راندمان  بدون شک چیلرهای جذبی راندمان بالاتری دارند ولی با توجه به هزینه‌های مازاد مانند هزینه برج خنک کننده در نگاه اولیه چیلر تراکمی گزینه ایده‌آل‌تری به شمار می‌رود.

هزینه نگه‌داری بالا

در چیلر تراکمی، کمپرسور یک وسیله حیاتی است که به دلیل وجود قطعات متحرک با سرعت بالا نیازمند روانکاری، خنک کاری و تعویض قطعات بصورت دوره­ای است؛ به همین دلیل و با توجه به قیمت گزاف قطعات باید خدمات دوره‌ای به موقع انجام شود.

براساس اقلیم

به غیر از هوای شرجی که در آن صرفا باید از انواع چیلر تراکمی استفاده کرد در سایر مناطق و اقلیم‌ها هر دو نمونه گزینه ایده‌آلی به شمار می‌روند.

فضای نصب

برای نصب چیلر جذبی به فضای بسته (موتورخانه) به ارتفاعی بیش از سه متر نیاز است و باید فضای قرارگیری برج خنک کننده را هم در نظر بگیرید؛ این درحالی مطرح است که برای نمونه تراکمی وجود فضای مناسب در پشت بام یا … لازم و ضروری است.

بیشتر بخوانید: داکت اسپلیت اینورتر چگونه در مصرف برق شما صرفه‌جویی می‌کند؟

کلام آخر

انتخاب بهترین چیلر موجود در بازار مستلزم دانش کافی است که در این مقاله به بررسی آن پرداختیم؛ این که دقیقا نیاز شما چیست و چه میزان بودجه‌ای را برای خرید چیلر درنظر گرفتید همه و همه در کنار هم تعیین می‌کنند که بهترین چیلر از میان انواع چیلرها کدام گزینه است. در آخر توصیه مهم که در خصوص خرید انواع چیلر مطرح است در این موضوع خلاصه می‌شود که به هیچ وجه نباید ملاک اصلی در خرید چیلر قیمت تمام شده باشد؛ بلکه کارایی و کیفیت از اولویت بیشتری برخوردار است.

مطالب پیشنهادی و سوالات پرتکرار

• مقایسه چیلر آب خنک و هوا خنک با مثال
• چیلر جذبی چیست و چگونه کار می‌کند؟