سیستم تهویه مطبوع یکی از مهم‌ترین سیستم‌های مورد نیاز در ساختمان است و سیستم وی آر اف یا VRF هم یکی از به روزترین این سیستم‌ها است. در پاسخ به این سوال که vrf چیست می‌توان گفت که این نوع سیستم تهویه یکی از گران قیمت‌ترین سیستم‌های تهویه مطبوع است که قابلیت‌های بسیاری داشته و دارای سیستم مرکزی است. در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم که vrf چیست و چه کاربردی دارد.
سیستم وی آر اف یا Variable Refrigerant Flow نوعی سیستم تهویه مطبوع مرکزی با کندانسور خارجی است که چند پنل با توجه به ظرفیتی که کندانسور دستگاه دارد، در محیط نصب می‌شوند. همچنین مهم است بدانید که کندانسور خارج از محیط قرار می‌گیرد. سیستم vrf با انبساط مستقیم کار می‌کند و از طریق پنل‌های داخلی فرایند خنک کردن فضا را انجام می‌دهد. این نوع سیستم تهویه بر خلاف چیلرهای جذبی، نیازی به مایعاتی مانند آب به عنوان خنک کننده یا سیال واسطه ندارند. اگر بخواهیم vrf را ساده‌تر تعریف کنیم، می‌توان گفت که نوعی پیشرفته از سیستم‌های HVAC بوده و تقریبا مناسب همه نوع ساختمان، اعم از مسکونی، تجاری یا اداری هستند. این نوع سیستم‌ها برای اولین بار توسط برند دایکین معرفی و اجرا شد و کم کم به ایران نیز رسید. شرکت‌هایی مثل جهان تهویه ریما یکی از معتبرترین عرضه کنندگان سیستم‌های وی آر اف دایکین هستند.
__________________________________________________________________________________
مطالعه بیشتر: تهویه مطبوع چیست؟
__________________________________________________________________________________
اجزای وی آر اف
در این بخش به معرفی مختصر اجزای وی آر اف می‌پردازیم:
- کندانسور یا یونیت خارجی: این بخش در واقع هم شامل کمپرسور است هم کندانسور اما به آن کندانسور یا یونیت خارجی گفته می‌شود. ظرفیت این یونیت‌ها از 12000BTU/H تا 200000BTU/H بوده و برندهای مختلفی آن را تولید می‌کنند.
- اواپراتور یا پنل داخلی: پنل داخلی خود انواع مختلفی دارد و همان پنلی است که در داخل نصب می‌شود تا فضای داخل را خنک کند. انواع مختلف این پنل‌ها عبارت‌اند از دیواری، سقفی، داکتی و …
این دو بخش خود اجزای مختلف دیگری دارند که هر یک وظیفه مخصوص به خود را دارند.
انواع سیستم وی آر اف
حال که می‌دانیم vrf چیست خوب است که با انواع آن هم آشنا شویم. همان طور که گفتیم سیستم‌های VRF انواع مختلفی دارند و دسته بندی آنها می‌تواند هم از نظر عملکرد و هم از نظر انرژی مصرفی انجام شود. اولین دسته بندی انواع سیستم وی آر اف بر اساس عملکرد آن است که به سه دسته تقسیم می‌شود:
- وی آر اف سرمایشی
- وی آر اف گرمایشی و سرمایشی
- وی آر اف سرمایش و گرمایش هم زمان
نوع سوم از دو نوع دیگر گران‌تر بوده و تکنولوژی پیشرفته‌تری در آن به کار رفته است؛ به کمک این سیستم می‌توان سرمایش و گرمایش را هم زمان در یک فضا استفاده کرد. در سیستم نوع دوم سرمایش و گرمایش هم زمان ممکن نیست اما می‌توان در فصل زمستان از سیستم گرمایشی و در فصل تابستان از سیستم سرمایشی آن استفاده نمود. سیستم نوع اول هم منحصراً تنها برای سرمایش و خنک کردن هوا کاربرد دارد و همان طور که در بخش قبلی نیز اشاره کردیم، کاربردی جز در فصل گرم سال نخواهد داشت. در دسته بندی بعدی سیستم‌های وی آر اف بر اساس انرژی مصرفی‌شان دسته بندی می‌شوند. با توجه به این که این سیستم‌ها چه نوع انرژی مصرف می‌کنند، به دسته‌های EHP و GHP تقسیم می‌شوند. در نوع اول، سیستم تهویه دارای الکتروموتور بوده و با برق سه فاز کار می‌کند و در نوع دوم سیستم VRF با گاز طبیعی کار می‌کند که در این صورت به آن وی آر اف گازی هم گفته می‌شود.
کاربردهای سیستم VRF
سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی وی آر اف انواع مختلفی دارند که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم. با توجه به این که این سیستم از چه نوعی است، می‌توان کاربردهای مختلفی را برای آنها در نظر گرفت. مثلا سیستم VRF سرمایشی ساده‌ترین نوع وی آر اف هستند و تنها برای خنک کردن فضا کاربرد دارند؛ به همین دلیل تنها در فصل گرم سال مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین نوع دیگری از این سیستم‌ها در فصل سرد سال نیز قابل استفاده هستند و به عنوان منبع گرمایشی نیز از آنها استفاده می‌شود. به طور کلی کاربرد عمده این نوع سیستم‌ها، تامین سرمایش یا گرمایش و یا هر دو در فضا می‌باشد.
نحوه عملکرد سیستم VRF
عملکرد این نوع دستگاه‌ها و کلا عملکرد یک اسپلیت مرکزی شباهت زیادی به چیلرهای تراکمی دارد. در این نوع سیستم تهویه گاز مبرد انرژی گرمایی را بین یونیت داخلی و خارجی جابجا می‌کند و به فن کویل منتقل می‌شود. این فرایند باعث می‌شود در زمستان، گرمایش و در تابستان، سرمایش داشته باشیم. پیش از این فرایند گاز مبرد در کمپرسور فشرده شده و با افزایش دما و فشار آن وارد کندانسور می‌شود. پس از ورود مبرد به کندانسور، دمای آن کاهش یافته و گرمای آن به محیط منتقل می‌شود؛ طی این فرایند گاز مبرد به مایع تبدیل می‌شود. حال مبرد مایع باید وارد شیر انبساط شود تا با کاهش فشار آن به پنل نصب شده در داخل ساختمان برسد و فرایند خنک سازی را انجام دهد. این مبرد مایع، گرمای محیط را گرفته و تبخیر می‌شود. با تبدیل شدن مبرد از مایع به گاز، دوباره به کمپرسور برگشته و این فرایند تکرار می‌شود تا فضای داخل خنک شود.
مزایا و معایب VRF
این نوع سیستم‌ها هم مانند هر سیستم تهویه مطبوع دیگری مزایا و معایب خود را دارند که باید پیش از خرید اسپلیت مرکزی یا خرید اسپلیت دایکین حتما از آنها مطلع باشید.
از مزایای این نوع دستگاه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- مصرف برق پایین به دلیل کنترل دقیق بار
- برنامه پذیر بودن
- کم بودن فضای مورد نیاز برای نصب
- امکان اتصال به سیستم هوشمند ساختمان
- کارکرد بدون لرزش
- کارکرد با سر و صدای بسیار کم
- نصب بدون نیاز به موتورخانه
- مجهز به سیستم عیب یابی اتوماتیک
- تنوع در پنل‌های داخلی که می‌توان متناسب با طراحی فضا از آنها استفاده کرد.
- قابل استفاده در شرایط آب و هوایی مختلف
- کنترل دمای هر فضا به صورت مستقل
- سازگاری با محیط زیست
اما این همه ماجرا نیست و قطعا این نوع سیستم‌ها هم معایبی دارند. از جمله:
- گران بودن
- گرامیش ضعیف برای مناطق سردسیر
- عدم امکان استفاده برای ساختمان‌های بلند و برج‌ها
- دشوار بودن نشت یابی
- تخصصی و هزینه بر بودن سرویس و نگهداری یا تعمیرات
- افزایش هزینه مصرف برق در زمستان در صورتی که از سیستم‌های وی آر اف گرمایش دار هم استفاده شود.
تفاوت VRF با VRV چیست؟
مهم‌ترین تفاوت این دو سیستم در این است که در سیستم وی آر وی کل سیستم هنگام تغییر حالت از سرمایش به گرمایش خاموش نمی‌شود و بقیه یونیت‌ها به کار خود ادامه می‌دهند. این در حالی است که در VRF وقتی قرار است یک یا چند یونیت از سرمایش به گرمایش تغییر حالت داشته باشند، همه یونیت‌ها به صورت کامل خاموش می‌شوند؛ حتی یونیت‌هایی که در حالت گرمایش در حال کار هستند. تفاوت زمانی این فرایند در سیستم‌های وی آر وی و وی آر اف 4 دقیقه است. خاموش شدن یونیت‌ها و شروع به کار مجدد آنها در VRF حدود 10 دقیقه زمان می‌برد در حالی که در سیستم VRV این زمان حدود 6 دقیقه است. علاوه بر این، در سیستم VRV صدای تولید شده در اثر خاموش و روشن شدن یونیت‌ها بسیار کمتر از صدایی است که در سیستم وی آر اف تولید می‌شود. همان طور که از تعاریف مشخص است، این دو سیستم تفاوت‌های بسیار جزئی با هم دارند. همچنین لازم است بدانید که از سیستم‌های VRV در ایران بسیار کم استفاده می‌شود و بیشترین کاربرد آن در ژاپن است. برای خرید یا دریافت هرگونه مشاوره درباره سیستم‌های تهویه مطبوع می‌توانید با جهان تهویه ریما ارتباط برقرار کنید تا شما را برای انتخاب درست راهنمایی کنند.
